Herkese selamlar!

AI Senaryoları bültenimin 27. sayısında, finansçıların geceleri uyku kaçıran ama çoğu zaman Excel tablolarında boğulduğu kritik bir süreci yapay zekayla nasıl dönüştürebileceğimizi ele alıyorum: Bütçe sapma analizinden aksiyon planına giden yolculuk.

Ay sonu geldi, departman raporları elinizde. Pazarlamadan %14 sapma, BT’den ise bütçe aşımı haberi geliyor. Klasik senaryo: Saatlerce Excel’de hesaplamalar, manuel grafikler, sonra da CFO’ya “Durumu analiz ettik, sorunlu alanlar şunlar…” diye başlayan uzun e-postalar…

İşte tam bu anda yapay zeka, sadece bir hesap makinesi değil, bir finansal analiz yol arkadaşı olabilir. Biliyorum veri gizliliği diyeceksiniz ancak bu senaryoları veriyi anonimleştirme veya LLM yeteneklerini anlayıp bir iş uygulaması geliştirme bakış açısıyla incelemenizi öneriyorum. Yaratmaya çalıştığım fayda aslında bu. Modeli tanımak ve yeteneklerini anlamak.

Bu senaryoda size, Claude 4 ile bir CSV bütçe raporunu nasıl 5 dakikada executive dashboard’a dönüştürebileceğinizi, ardından da bu analizden yola çıkarak sektör benchmarklarıyla karşılaştırma ve CFO’ya hazır Slack mesajı nasıl oluşturabileceğinizi anlatacağım.

Bütçe Analizini Otomatikleştirmek: Sadece Rapor Değil, Stratejik Kavrayış

Bir finans yöneticisi olarak ilk ihtiyacınız, rakamların arkasındaki hikayeyi görmek ve hızla aksiyon almak. AI bu noktada oldukça güçlü. Örneğin bu senaryomda, ham CSV verilerini analiz ettikten sonra, bu bulguları görselleştirmek ve benchmarklarla karşılaştırmak istedim. Claude ile teknik bilgim olmadan interaktif bir dashboard oluşturdum.

Analiz için gerekli özellikleri aşağıdaki prompt ile belirttim:

“21 kalemlik departman bütçe CSV’imi oku, sapma hesaplarını yap, %7+ sapmaları işaretle, sektör benchmark’larıyla karşılaştır, interaktif grafik oluştur ve CFO’ya Slack mesajı hazırla.”

Bu kadar basit bir komutla; saatlerce sürecek manuel analizi, belki günlerce gecikecek bir raporu 5 dakikada tamamlayabiliyorsunuz. Üstelik AI’ı bir iş ortağınız gibi yönlendirebiliyor, “Benchmark kaynaklarını daha güvenilir yap” ya da “Grafikteki renk kodlamasını değiştir” gibi yönlendirmelerle sonucu geliştirebiliyorsunuz.

Finans ekipleri, kontrolörler, bütçe analistleri için bu yaklaşım, sadece zaman tasarrufu değil; sapmaların daha net, daha hızlı ve daha aksiyon odaklı şekilde raporlanmasını sağlıyor.

Analizden Aksiyona: “Manuel Excel Bitmiş, Gerçek Zamanlı Dashboard Başlamış”

AI’nın en sevdiğim kullanım alanlarından biri de ham veriyi anında görsel hikayelere dönüştürmesi. CSV dosyanızı AI’ya verip şu komutu yazdığınızda:

“Bu bütçe verilerinden departman bazlı sapma grafiği çıkar, yüksek sapmaları kırmızı renkte işaretle, benchmark karşılaştırmaları ekle ve yönetici özeti hazırla.”

Sonuç? Executive dashboard hazır. Üstelik interaktif, renkli kodlamalı, sektör standartlarıyla karşılaştırmalı bir analiz elinizde.

Board toplantısına gidecek bir CFO, aylık review yapacak bir finans direktörü ya da departman performansını değerlendirecek bir genel müdür için bu, ezber bozan bir kolaylık.

Kimler İçin?

• CFO’lar ve finans direktörleri → Hızlı karar alma • Bütçe analistleri → Otomatik rapor üretimi • Departman müdürleri → Kendi performanslarını anlama • Yönetim kurulu üyeleri → Özetlenmiş finansal görünüm

Herkes için ortak bir kazanç var: Hız, netlik ve aksiyon odaklılık.

Bu Senaryo Neden Çok Önemli?

• Yapay zekayı sadece yazı yazması için değil, finansal karar verme süreçlerinde gerçek bir analist partner olarak konumlandırıyoruz.

• CSV’den dashboard’a giden bu yaklaşım, geleneksel bütçe analizi döngüsünü hızlandırıyor, saatler alacak işi dakikalara indiriyor.

• Excel bilmeyen ama sayıları anlaması gereken herkes için güçlendirici bir deneyim sunuyor.

Gerçek Sonuç: 21 kalemlik bütçe analizi → 11 kritik sapma tespit → Sektör benchmark karşılaştırması → CFO’ya hazır Slack mesajı. Toplam süre: 5 dakika.

Peki neden AI?

AI’nın Benzersiz Değer Önerileri:

1. Bağlamsal Zeka

Klasik araç: “Pazarlama %14 sapma”

AI analiz: “Pazarlama %14 sapma – sektör ortalaması %9,

acil maliyet optimizasyonu gerekir”

2. Çoklu Format Çıktı

• Executive dashboard
• CFO’ya Slack mesajı
• Board sunumu
• Detaylı analiz raporu Hepsi aynı anda, aynı veriden

3. Öğrenme Yeteneği

• “Geçen ay bu departman da yüksek sapmadı”
• “Sezonsal trend analizi ekle”
• “Benzer şirketlerin bu durumda ne yaptığını araştır”

Sonuç:

AI çözümü mevcut araçları tamamen değiştirmiyor, onları demokratikleştiriyor ve güçlendiriyor.

Takipte kalın!

Umarım bir sonraki bütçe toplantınızda size zaman kazandırır.

Görüşmek üzere.

Sevgiyle, Eren Gül Aydın

Pazarlama Profesyoneli I Üretken Yapay Zeka Stratejisti & Yetkinlik Geliştiricisi

📩 LinkedIn üzerinden bana ulaşabilirsiniz: linkedin.com/in/erengulaydin

🎓 Kurumsal AI Yetkinlik Geliştirme Programlarım ve Eğitimler için bilgi almak isterseniz: ea@peaker.ai